Πόσο σημαντική είναι η Volkswagen για τη Γερμανία; Είναι απλό: αποτελεί τη σημαντικότερη εταιρεία στον πιο σημαντικό βιομηχανικό τομέα της χώρας. Είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Γερμανία και ο 8ος μεγαλύτερος παγκοσμίως. Κατασκευάζει τα μισά από τα αυτοκίνητα που παράγονται στη χώρα. Με άλλα λόγια, όταν «φτερνίζεται» η VW, «αρρωσταίνει» η Γερμανία και, ίσως, και η Ευρώπη.
Τα νέα της περασμένης Δευτέρας επιδείνωσαν το ήδη «δύσκολο» κλίμα στη Γερμανία. Η Volkswagen ανακοίνωσε ότι τα ήπια μέτρα εξυγίανσης δεν είναι αρκετά και έθεσε στο τραπέζι δύο πρώην ταμπού: το κλείσιμο εργοστασίων και τις περικοπές θέσεων εργασίας. Αυτό δημιουργεί ερωτήματα για το μέλλον της γερμανικής βιομηχανίας. Έρχεται κρίση και σε άλλους τομείς; Είναι η VW μια μικρογραφία της ίδιας της Γερμανίας;
Για να κατανοήσουμε την κατάσταση, πρέπει να δούμε ότι ο Όμιλος Volkswagen, ο οποίος περιλαμβάνει εταιρείες όπως Audi, SEAT, Skoda, Lamborghini και Bentley, είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων παγκοσμίως, με 136 εργοστάσια και 670.000 εργαζομένους, εκ των οποίων 300.000 βρίσκονται στη Γερμανία. Κατασκευάζει πάνω από 26.600 οχήματα την ημέρα.
Παρόλο που η Volkswagen δεν κινδυνεύει άμεσα με χρεοκοπία, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χάσει τη θέση της στον διεθνή ανταγωνισμό, κυρίως λόγω της ταχείας ανάπτυξης της Κίνας στην ηλεκτροκίνηση. Όπως σημείωσε ο οικονομικός διευθυντής της VW, η εταιρεία αντιμετωπίζει πρόβλημα «πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας».
Σήμερα, στην Ευρώπη πωλούνται δύο εκατομμύρια λιγότερα αυτοκίνητα από πριν την πανδημία. Η VW, η οποία κατέχει το 25% της αγοράς, χάνει ετησίως 500.000 πωλήσεις, που αντιστοιχούν σε δύο εργοστάσια και περίπου 15.000-20.000 εργαζομένους. Το πρόβλημα είναι πολυδιάστατο: το υψηλό κόστος ενέργειας και εργασίας στη Γερμανία, η πτώση στις πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων και η κατάργηση κρατικών επιδοτήσεων επηρεάζουν αρνητικά την αγορά.
Στην Κίνα, η VW βλέπει τα κέρδη της να μειώνονται, καθώς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που παράγονται εκεί έχουν μεγάλη απήχηση, σε αντίθεση με τα γερμανικά μοντέλα, που θεωρούνται ακριβά και ξεπερασμένα. Αυτή η πτώση των πωλήσεων στηρίζει τη θέση ότι η Volkswagen αντιμετωπίζει πλέον σοβαρές προκλήσεις για να παραμείνει ανταγωνιστική.
Η VW προετοιμάζει ήδη ένα σχέδιο εξυγίανσης με ορίζοντα το 2026, αλλά διαπιστώνεται ότι τα ήπια μέτρα δεν είναι αρκετά για να καλύψουν την «τρύπα» των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η επιτυχία των ηλεκτρικών οχημάτων στην κινεζική αγορά, όπου η VW διαθέτει 39 εργοστάσια, είναι ζωτικής σημασίας για το μέλλον της εταιρείας. Όπως δήλωσε η επικεφαλής της επιτροπής των εργαζομένων, αν η VW αντιμετωπίζει κρίση, το ίδιο συμβαίνει και με τη χώρα.
Η κατάσταση της Volkswagen είναι κρίσιμη όχι μόνο για τους εργαζομένους της, αλλά και για ολόκληρη την οικονομία της Γερμανίας, καθώς χιλιάδες επιχειρήσεις συνεργάζονται με την εταιρεία. Αν κλείσουν εργοστάσια, ολόκληρες περιοχές θα επηρεαστούν αρνητικά, καθώς η VW συμβάλλει σημαντικά στην τοπική ευημερία.
Η Toyota έχει ξεπεράσει τη VW σε πωλήσεις, απασχολώντας τους μισούς εργαζομένους. Το επιχειρηματικό μοντέλο της VW, με τη συμμετοχή του κράτους και των εργαζομένων στη διοίκηση, θεωρείται πλέον βαρύ και αναποτελεσματικό. Οι αναλυτές σημειώνουν ότι η εταιρεία προετοιμάστηκε για αυξημένες πωλήσεις, αλλά η ζήτηση έχει μειωθεί δραματικά.
Ο ανταγωνισμός είναι έντονος, και το μέλλον της VW εξαρτάται από το αν θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις αλλαγές της αγοράς και να επενδύσει στην ηλεκτροκίνηση. Η γερμανική κυβέρνηση ανησυχεί για την κατάσταση, αλλά οι επιλογές της είναι περιορισμένες.